“Stel je voor je bent 100 jaar en je zit in een schommelstoel op je veranda. Je kijkt terug op je leven. Hoe wil je herinnerd worden? Wat wil je dat ze over je zeggen? En wat heb je bijgedragen aan de wereld?”

De dunne, lange man die deze teambuildingsdag begeleidt, pauzeert even. Met schorre stem gaat hij verder.

“Doe je ogen maar dicht en zet je voeten op de grond. Probeer het te visualiseren. Daarna kies je een collega en wissel je met elkaar uit.”

Ik ben zo verheugd dat ik nog een veranda in het vooruitzicht heb, dat het een tijdje duurt voor ik terug ben bij de opdracht.

Om eerlijk te zijn worstel ik al lange tijd met deze vragen. Vooral met de laatste vraag. Soms denk ik dat ander werk de oplossing is. Betekenisvoller werk.

Vandaag is het zoeken naar antwoorden mijn werk. Wat een geluk.

Ik denk terug aan mijn oom Wim, die pas overleed.

Zonder liefde lukt het niet

Ik zit op een houten bankje van het uitvaartcentrum in Aalten. De oudste broer van mijn vader is overleden en er is een afscheidsdienst.

Er klinkt muziek terwijl de kist de aula wordt ingedragen en in ons midden wordt gezet. De zaal zit vol, deze man is zeer geliefd.

Zijn kleinzoon leest bijbeltekst Korintiërs 13 voor. Het is prachtig en gaat over de liefde. De tekst is oud, maar zoals hij het voorleest is het net alsof hij het zelf heeft geschreven. Het zou wel een rap tekst kunnen zijn.

De liefde is geduldig en vol goedheid. Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze, in alles volhardt ze.

Al doorgrondde ik alle geheimen, al bezat ik alle kennis, had ik de liefde niet, ik zou niets zijn. Had ik de liefde niet, het zou mij niet baten.

De man die ik ken als nuchter, hardwerkend en waar ik veel ontzag voor heb, blijkt deze tekst zijn hele leven meegedragen te hebben. Hij gaf haar aan zijn zoon als huwelijks tekst.

Voor hem was de liefde het belangrijkst.

Sindsdien denk ik aan de liefde en ik voel haar overal om me heen. In de ogen van mijn moeder die naar haar kleinzoon kijkt. Ik hoor haar in de muziek van mijn favoriete pianist en ik proef haar in de lunch die mijn collega voor me meeneemt.

Zonder liefde lukt het niet, galmt het in mijn hoofd.

Kafka en de pop

Ook voor Franz Kafka ging het over liefde.

In 1923 loopt Franz Kafka op 40-jarige leeftijd door het park in Berlijn. Hij is nooit getrouwd geweest en heeft geen kinderen. Tijdens zijn wandeling ziet hij een meisje huilen omdat ze haar lievelingspop is kwijtgeraakt.

Kafka helpt het meisje met zoeken, maar ze vinden de pop helaas niet. Het meisje is ontroostbaar. Franz heeft met haar te doen en spreekt met haar af dat ze de volgende dag, op dezelfde plek, terugkomen om verder te zoeken.

Ook de volgende dag blijft de pop onvindbaar, maar Kafka geeft het meisje een brief “geschreven” door de pop waarin staat:

“Alsjeblieft niet huilen. Ik ben een reis aan het maken om de wereld te zien. Ik zal je schrijven over mijn avonturen.”

Zo begint een verhaal dat doorgaat tot het einde van Kafka’s leven. Tijdens hun ontmoetingen leest Kafka de brieven van de pop voor, zorgvuldig door hem geschreven met avonturen die het meisje prachtig vindt.

Ten slotte brengt Kafka de pop terug (hij kocht een nieuwe) omdat ze klaar is met reizen en naar Berlijn is teruggekeerd.

“Ze lijkt helemaal niet op mijn pop“, zegt het meisje. Kafka geeft haar de laatste brief waarin de pop schrijft:

“Mijn reizen hebben me veranderd.” Het kleine meisje omhelst de nieuwe pop en brengt haar dolgelukkig naar huis.

Een jaar later, in 1924, sterft Kafka.

Jaren later vindt, het inmiddels volwassen meisje, een briefje in de pop. Op het briefje, ondertekend door Kafka, staat geschreven:

“Alles waar je van houdt, zal waarschijnlijk verloren gaan, maar uiteindelijk zal de liefde op een andere manier terugkeren.”

Het leven is niks zonder liefde en liefde laat zich in vele vormen zien.

Deze twee bijzondere mannen hebben het niet alleen over liefde, maar zetten het om in actie. Liefde werkt namelijk het best als het beweegt, van de een naar de ander en weer door.

Liefde

Terug op de teambuildingsdag is de tijd om. Ik loop met een collega naar buiten en bespreek met haar de opdracht die we zojuist hebben gekregen.

Zij wil herinnerd worden als een warme, liefdevolle moeder. Op mijn laatste vraag heb ik nog geen pasklaar antwoord, maar ik krijg wel een inzicht. Op zoek naar betekenisvoller werk is niet de oplossing.

De oplossing ligt, zoals zo vaak, in mezelf. Ik kan mijn werk betekenisvoller doen. Met meer liefde.

De volgende dag ben ik in gesprek met een puberjongen die zich in de drillrap scene begeeft en niet meer naar school gaat. Ik dompel hem onder in liefde en luister naar hem vol aandacht, zonder oordeel.

We hebben echt contact. Dit is het. Ik wil bijdragen aan meer liefde in de wereld. Dat mensen met zachtheid naar anderen kunnen kijken en naar zichzelf.

In de hoop dat ze later zeggen: ze zag mij, ze hoorde mij en ze was er voor me.